19.11.2015
Tagi:
Niewynagradzani członkowie rad nadzorczych a nieodpłatne świadczenie
Konsultant Marianski Group
Kontakt do mnie:
W wyroku z dnia 29 października 2015 r. (II FSK 2232/13) Naczelny Sąd Administracyjny stanął na stanowisku, że pełnienie funkcji w radzie nadzorczej spółki bez wynagrodzenia stanowi dla tej spółki przychód z nieodpłatnych świadczeń. Oddalając skargę kasacyjną, NSA uznał prawidłowość stanowiska wyrażonego w zaskarżonym wyroku WSA w Gdańsku z dnia 16 kwietnia 2013 r. (I SA/Gd 306/13).
W sprawie zakończonej wskazanymi orzeczeniami, w toku przeprowadzonej kontroli podatkowej organy podatkowe ustaliły, że niektórzy członkowie rady nadzorczej kontrolowanej spółki pełnili swoje funkcje bez wynagrodzenia. Zdaniem organów podatkowych obydwu instancji fakt ten uzasadnia zwiększenie przychodów o wartość nieodpłatnego świadczenia z tego tytułu.
Sądy administracyjne, dokonując kontroli wydanych decyzji, stwierdziły brak naruszenia prawa. Zarówno WSA w Gdańsku, jak i NSA przyznały rację organom podatkowym, które uznały, że spółka uzyskała nieodpłatne świadczenie, przysporzenie mające konkretny wymiar finansowy. Wymiar ten wiąże się z możliwością dysponowania kwotą równą wynagrodzeniu, które byłoby kosztem spółki w sytuacji, gdyby zostało one wyznaczone i wypłacane członkom rad nadzorczych. Zdaniem sądów administracyjnych przysporzenie to obejmuje zaoszczędzone wydatki, które spółka zobowiązana byłaby ponieść, gdyby świadczenie miało charakter ekwiwalentny (tak jak ma to miejsce w przypadku świadczeń uiszczanego na rzecz pozostałych, wynagradzanych członków rady nadzorczej.
Przypomnijmy, że zgodnie z przepisami regulującymi podatki dochodowe wartość pieniężną nieodpłatnych świadczeń, których przedmiotem są usługi, ustala się m.in. na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu tego rodzaju usług.
Należy również zaznaczyć, że sąd odrzucił argument spółki, w myśl którego członkowie rady nadzorczej (jako organ kontroli) zobowiązani są do działania w interesie akcjonariuszy, a nie spółki. Sąd zaznaczył, że z podatkowego punktu widzenia nie jest istotne, w czyim interesie są wykonywane czynności członków rady nadzorczej lecz to, który podmiot ponosi w związku z dokonywaniem tych czynności wydatki bądź też uzyskuje z tego tytułu korzyści mające wymiar finansowy. Pomocniczo sąd wskazał także na okoliczność, że ustawodawca przyznał osobom prawnym możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych w związku z wypłatą wynagrodzenia członkom rady nadzorczej.
Omawiane orzeczenie NSA ma istotne znaczenie dla wszystkich spółek, w których członkowie rad nadzorczych pełnią swoje funkcje bez wynagrodzenia. Zgodnie z powoływanym rozstrzygnięciem taki stan rzeczy oznacza bowiem otrzymanie nieodpłatnego świadczenia podlegającego opodatkowaniu. Warto jednak nadmienić, że organy podatkowe prezentują niekiedy odmienne stanowisko. Przykładowo, w interpretacji z Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 14 listopada 2012 r. (IPTPB3/423-293/12-3/PM) czytamy, że „świadczenie otrzymane przez Spółkę, w postaci nieodpłatnego pełnienia funkcji członków rady nadzorczej tej Spółki, przy braku jakichkolwiek innych stosunków prawnych (umów cywilnoprawnych, umów o pracę itp.) wiążących ich ze Spółką, nie będzie stanowić dla Spółki przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia”.
AK
JW