18.06.2019
Tagi: kontrola, umowa zlecenie, ZUS
Umowy zlecenia – masowe kontrole ZUS
Konsultant Marianski Group
Kontakt do mnie:
W ostatnim czasie obserwujemy nasilone kontrole Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przedsiębiorstwach wykorzystujących w swojej działalności umowy cywilnoprawne. Inspektorzy ZUS wzięli na celownik firmy zawierające umowy zlecenia przed zmianą przepisów w 2016 roku.
Obowiązek odprowadzenia składek
W okresie 2009-2015 obowiązek odprowadzenia składek dotyczył tylko pierwszej umowy zlecenia, bez względu na wysokość przychodu z tej umowy. Od stycznia 2016 roku wprowadzono obligatoryjne oskładkowanie wynagrodzeń zleceniobiorców do wysokości minimalnego wynagrodzenia. W rezultacie zleceniobiorca, który zawarł np. 3 umowy zlecenia i otrzymał łączne wynagrodzenie niższe lub równe wynagrodzeniu minimalnemu, podlegał obowiązkowi odprowadzenia składek emerytalnych i rentowych z wszystkich trzech umów.
Prezes ZUS wyjaśnia, że zarzut masowego, wstecznego kwestionowania przez ZUS kolejnych umów zlecenia, zawieranych i wykonywanych u tych samych płatników w okresie 2009-2015 r. – jest niezasadny. Jednakże praktyka pokazuje, iż kontrola prawidłowości i rzetelności opłacania składek dotyczy okresu 2014-2018. Efektem kontroli może być uznanie przez organ, że przedsiębiorcy zobowiązani są do odprowadzenia składek od każdej z umów. W konsekwencji ucierpieć mogą również zleceniobiorcy. Zleceniodawca może zażądać zwrotu części zapłaconych składek, ponieważ składki na ubezpieczenie społeczne, co do zasady, obciążają obie strony umowy.
Sposób przeprowadzenia kontroli
Należy również wspomnieć o samym sposobie przeprowadzenia kontroli przez inspektorów ZUS. Przesłuchiwani współpracownicy zostają pouczani, że zawarcie umowy zlecenia miało na celu minimalizację wydatków przedsiębiorców. Co odbywało się kosztem ww. współpracowników oraz kosztem ich prawa, a także wysokości świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Ponadto, inspektorzy ZUS, dysponują informacjami w ilu innych podmiotach gospodarczych był zatrudniany w ostatnich latach dany zleceniobiorca, a także która z tych firm miała obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne od jego wynagrodzenia. Organ posługuje się bowiem elektronicznym systemem do analizy umów zlecenia.
Oczywiście kontrola płatników składek jest jednym z ustawowych obowiązków ZUS, jednak wątpliwości budzi stosowanie wstecz nowej interpretacji przepisów przez organ i w rezultacie karanie firm, które działały zgodnie z przepisami obowiązującego w danym czasie prawa oraz w zgodzie z interpretacjami przepisów wydanych przez ZUS.