W dniu 28 maja 2019 r. Prezydent podpisał ustawę wprowadzającą nowy wykaz podatników VAT, tzw. „biała lista podatników VAT”. Baza podatników VAT będzie zawierać m.in. dane o numerach rachunków bankowych podatników VAT. Przelew na rachunek inny niż wskazany na liście, będzie skutkował brakiem możliwości zaliczenia wydatków do kosztów podatkowych.
Elektroniczna baza podatników VAT
Zgodnie z treścią ustawy, szef KAS będzie prowadził w formie elektronicznej wykaz, zawierający dane o:
- podmiotach, w odniesieniu do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji albo które wykreślił z rejestru jako podatników VAT;
- podmiotach zarejestrowanych jako podatnicy VAT (tj. dane o podatnikach VAT czynnych i zwolnionych), w tym o podmiotach, których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona.
Funkcjonujące do tej pory rejestry zostaną połączone w jedną bazę podatników VAT. Bazy, która zostanie rozszerzona o dodatkowe dane (takie jak m.in. numery rachunków rozliczeniowych wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym). W ocenie Ministerstwa Finansów, biała lista ma ułatwić weryfikację kontrahentów.
Rejestr ma być aktualizowany na bieżąco, tj. raz na dobę w każdy dzień roboczy, zaś podatnicy korzystający z niego mają otrzymać informacje o dacie i godzinie, w której dokonali weryfikacji danego podmiotu. Uzyskanie informacji w rejestrze będzie możliwe na wybrany dzień – do 5 lat poprzedzających rok, w którym podmiot jest sprawdzany.
Sankcje za przelew na rachunek inny, niż wskazany w wykazie
Zgodnie z ustawą, podatnicy nie będą mogli uwzględniać w kosztach podatkowych danego wydatku w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego – lub została dokonana przelewem na rachunek inny, niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w prowadzonym przez szefa KAS wykazie. Dotyczy to płatności za transakcje o wartości przekraczającej 15 000 zł realizowanych pomiędzy przedsiębiorcami.
Dodatkowo, w takim przypadku przepisy przewidują także sankcję w postaci objęcia nabywcy solidarną odpowiedzialnością za zaległości podatkowe dostawcy – w części VAT proporcjonalnie przypadającej na tę transakcję.
Z sankcji można się zwolnić poprzez zawiadomienie (donos) naczelnika urzędu skarbowego o dokonaniu płatności na rachunek inny, niż zawarty w wykazie – w terminie do trzech dni od daty zlecenia przelewu.
Co robić ?
Zmiany wejdą w życie zasadniczo od 1 września tego roku, jednak sankcje będą obowiązywać od 1 stycznia 2020 r. Zalecanym jest, aby jak najszybciej po opublikowaniu białej listy zintegrować dane udostępniane w ramach wykazu z własnymi płatnościami na rzecz kontrahentów.
Dostosowanie się do nowych przepisów może wymagać intensyfikacji wewnętrznych kontroli i ewentualnego wprowadzenia dodatkowej weryfikacji kontrahentów. Z perspektywy bezpieczeństwa podatkowego, kluczowe są dwa aspekty:
- bezpośrednio przed dokonaniem przelewu (tj. w dniu zlecenia przelewu) należy sprawdzić, czy rachunek na który dokonamy płatności należy do czynnego podatnika VAT i znajduje się na białej liście, oraz
- koniecznie kontrolować prawidłowość rozliczeń po dokonaniu przelewu, aby w przypadku zidentyfikowania błędu można było w terminie 3 dni od zlecenia przelewu poinformować naczelnika urzędu skarbowego o ewentualnych nieprawidłowościach.
Powyższe działania pozwolą uniknąć w.w. sankcji wynikających z ustawy.