kontrolapodatkowa.pl

Twój przyjaciel w sporze z fiskusem

Przedsiębiorca ma obowiązek ujawniać w CEIDG aktualne dane dotyczące prowadzonej działalności, a w przypadku ich zamiany od razu je weryfikować. W szczególności, utrata tytułu prawnego do lokalu może prowadzić do wykreślenia z rejestru przedsiębiorców – taki wniosek płynie z wyroku*  Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który orzekał w takiej właśnie sprawie.  

Brak aktualizacji danych

Przedstawiana sprawa dotyczy częstych życiowych przypadków sporu, rozwodu lub podziału majątku między wspólnikami. Na tej kanwie Minister Przedsiębiorczości i Technologii uzyskał od wspólniczki spółki cywilnej informację o nieprawdziwych danych wpisanych do Centralnej Ewidencji Informacji Działalności Gospodarczej. Dwóch wspólników spółki cywilnej prowadziło działalność w lokalu znajdującym się w budynku będącym własnością jednego z nich.  Po rozwiązaniu spółki jeden ze wspólników przeniósł swoją działalność w inne miejsce,  ale nie zaktualizował danych w CEIDG. Właściciel budynku wystąpił do ministra o wykreślenie byłego wspólnika z ewidencji przedsiębiorców.

Reakcja ministra

Minister aż sześciokrotnie wzywał byłego wspólnika do przedstawienia tytułu prawnego do nieruchomości, który wreszcie przedstawił umowę użyczenia lokalu z 2007r., ale widniały w niej zupełnie inne podmioty. W tej sytuacji minister wykreślił przedsiębiorcę z CEIDG na podstawie art. 32 ust. 2 ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku powzięcia przez ministra informacji o braku tytułu prawnego do nieruchomości wskazanej we wpisie do CEIDG, której adres wskazano, minister z urzędu lub na wniosek osoby przedstawiającej dowód posiadania tytułu prawnego do nieruchomości wskazanej we wpisie przedsiębiorcy, wzywa przedsiębiorcę do przedstawienia dowodu posiadania tytułu prawnego do nieruchomości lub dokonania odpowiedniej zmiany wpisu w tym zakresie, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.
Jeżeli przedsiębiorca mimo wezwania, nie dokona odpowiedniej zmiany swojego wpisu, minister właściwy do spraw gospodarki może wykreślić, w drodze decyzji administracyjnej, przedsiębiorcę z CEIDG.

Skarga do WSA

Od decyzji ministra wykreślony z ewidencji przedsiębiorca złożył skargę do WSA, w której zarzucił naruszenie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. W szczególności, w jego ocenie minister nie wyjaśnił wystarczająco stanu faktycznego i postępowaniem swym naruszył zasadę zaufania obywatela do organu.

WSA utrzymał decyzję ministra w mocy. W uzasadnieniu wyroku Sąd podniósł, że adres prowadzenia działalności był nieaktualny, a przedsiębiorca nie przedstawił żadnej umowy użyczenia, czy najmu na potwierdzenie swego prawa do nieruchomości. Istotnym jest, iż skarżąca utraciła tytuł prawny do lokalu, a obecny właściciel nie zgodził się na prowadzenie działalności w należącym do niego budynku. Zatem – zdaniem Sądu – wykreślenie z ewidencji przedsiębiorców było zasadne zwłaszcza, że w skarżąca ponownie wniosła o wpis do CEIDG, ale znowu podała niewłaściwy (wcześniejszy) adres prowadzenia działalności.

Konsekwencje wykreślenia z CEIDG

Wykreślenie przedsiębiorcy z ewidencji działalności gospodarczej ma określone, negatywne skutki, w szczególności w zakresie podatku od towarów  i usług oraz podatku dochodowego od osób fizycznych.

Podatek VAT

NA gruncie VAT wykreślenie powoduje, że z punktu widzenia tego podatku przedsiębiorca traci status podatnika. Przyjmując, że wcześniej był zarejestrowany jako czynny podatnik, to wykreślenie go z CEIDG daje podstawę naczelnikowi urzędu skarbowego  do wykreślenia go również z rejestru podatników czynnych VAT, bez konieczności zawiadamiania przedsiębiorcy o tym fakcie. Konsekwencje wykreślenia podatnika przez naczelnika urzędu skarbowego są bardzo znaczące. Wykreślony podatnik nie ma prawa wystawiać, ani otrzymywać faktur VAT, nie ma obowiązku składania deklaracji podatkowych VAT-7. Należy pamiętać, że w tym przypadku w odniesieniu do osoby fizycznej powstaje obowiązek opodatkowania podatkiem VAT towarów własnej produkcji oraz towarów wcześniej nabytych, które na dzień zaprzestania działalności nie zostały sprzedane.

Wówczas podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu zwany dalej “spisem z natury”. Podatnicy są obowiązani złożyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości towarów i o kwocie podatku należnego, nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej składanej za okres zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Obowiązek podatkowy w tym przypadku, powstaje w dniu zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Dodać należy, że jeżeli wykreślony przedsiębiorca, po sporządzeniu spisu z natury i odprowadzeniu należnego podatku VAT, będzie następnie sprzedawał towary objęte spisem, to przez okres kolejnych 12 miesięcy dostawa tych towarów będzie podlegała zwolnieniu od podatku VAT.

Podatek PIT

Na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych, podobnie jak w przypadku podatku VAT, podstawowym obowiązkiem jest sporządzenie spisu z natury, zawierającego wykaz składników majątku na dzień likwidacji (wykreślenia z ewidencji). Obowiązek ten spoczywa na podatnikach prowadzących pełną księgowość, podatkową księgę przychodów i rozchodów oraz osoby rozliczające się na podstawie ryczałtu ewidencjonowanego. Przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach pkpir na dzień likwidacji działalności muszą sporządzić spis z natury do celów PIT (zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z 29.12.2019r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, Dz. U. 2019, poz. 2544).  Likwidacyjny spis z natury powinien zawierać wszystkie towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze, półwyroby, produkcję w toku, wyroby gotowe, braki i odpady, które pozostają na stanie na dzień likwidacji działalności.  W tym spisie z natury ujmuje się dodatkowo towary obce, które na dzień sporządzania spisu znajdują się na stanie firmy. Wobec nich podaje się jedynie ilość i zaznacza, czyją są własnością, bez dokonywania wyceny. W przypadku sprzedaży składników majątku objętych wykazem (z likwidacji) mamy do czynienia z powstaniem przychodu (art. 14 ust. 2 pkt 17 ustawy o PIT).

*Wyrok WSA z dnia 05.03.2020r. sygn. akt akt VI SA/Wa 1972/19