12.03.2025
Tagi: split payment, split payment; VAT
Czy musisz stosować split payment? – kiedy obowiązuje mechanizm podzielonej płatności w sprzedaży towarów wrażliwych
Amelia Oleszczak
Kontakt do mnie:
W polskim systemie VAT, mechanizm podzielonej płatności (MPP), znany również jako split payment, odgrywa istotną rolę w walce z oszustwami podatkowymi. Jednak w praktyce pojawiają się wątpliwości, kiedy dokładnie należy go stosować.
Co to jest mechanizm podzielonej płatności?
Split payment to mechanizm, który obliguje nabywców towarów lub usług do zapłaty podatku VAT bezpośrednio na konto urzędu. Tylko resztę kwoty za towar lub usługę (tj. kwotę netto) przelewają oni na konto sprzedawcy. System ten został wprowadzony, aby wyeliminować ryzyko oszustw VAT, szczególnie w przypadku transakcji związanych z towarami wrażliwymi. Chodzi o produkty, które są często wykorzystywane w procederach nieuczciwego obrotu – jak dla przykładu paliwa, telewizory, telefony czy części do silników.
Wszystko zależy od wartości faktury
Mechanizm podzielonej płatności ma zastosowanie w przypadku, gdy wartość transakcji przekracza 15 tys. zł brutto, a sprzedaż dotyczy towarów wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Przepisy te są jednoznaczne, ale pojawiła się wątpliwość jak traktować różne formy płatności, takie jak przelewy czy płatności kartą, zwłaszcza w kontekście obrotu kartami flotowymi lub prepaid.
Płatność kartami – czy sposób zapłaty ma znaczenie?
Obiekcje pojawiły się w przypadku płatności kartami prepaid lub flotowymi. Spółka handlująca paliwami uważała, że nie ma obowiązku stosowania MPP, gdy transakcja jest opłacona tymi kartami, niezależnie od jej wartości. Sąd jednak uznał, że obowiązek MPP wynika z przekroczenia limitu kwoty – 15 tys. zł brutto, bez względu na metodę płatności.
Nie wszystko, co na fakturze, jest objęte MPP
Trzeba podkreślić, że obowiązek stosowania split paymentu dotyczy tylko towarów wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Jeśli, więc na fakturze są nie tylko towary objęte tym mechanizmem, ale także inne pozycje, obowiązek dotyczy wyłącznie wartości towarów wrażliwych. W takim przypadku nabywca może zastosować MPP tylko do części kwoty przypadającej na te towary, a reszta należności może zostać zapłacona w tradycyjny sposób.
WSA w wyroku z 4 marca 2025 r. (I FSK 1796/21) potwierdził, że nie każda kwota na fakturze podlega podzielonej płatności. Nabywca ma prawo do dobrowolnego stosowania omawianego systemu do innych pozycji na fakturze, jednak nie jest to obowiązkowe.