kontrolapodatkowa.pl

Twój przyjaciel w sporze z fiskusem

W ostatnich wpisach staraliśmy się przybliżyć, jakie branże urzędnicy w szczególności biorą pod przysłowiową „lupę”, przez co w większym stopniu, narażone są one na kontrole i postępowania podatkowe. Tym razem postaramy się odpowiedzieć na pytanie nurtujące każdego przedsiębiorcę, które zadaje sobie, po otrzymaniu informacji o zamiarze/ wszczęciu kontroli. Mianowicie – „dlaczego to akurat ja mam kontrolę podatkową?”. Czy to przypadek? Czy celowe działanie? Otóż, okazuje się, iż w większości sytuacji organy działają w sposób przemyślany i oparty na pewnych założeniach oraz planach. W tym wpisie prześledzimy, więc kierunki działań urzędników i zbadamy motywy podejmowanych
przez nich czynności.  

Kontrola krzyżowa – tzw. krzyżówka

Podstawę do ustalenia, czym jest kontrola krzyżowa, znajdziemy w treści
art. 274c § 1 ust. 1 ustawy Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem:

Organ podatkowy, w związku z postępowaniem podatkowym lub kontrolą podatkową, może zażądać od kontrahentów podatnika wykonujących działalność gospodarczą przedstawienia dokumentów, w zakresie objętym postępowaniem lub kontrolą u podatnika, w celu sprawdzenia ich prawidłowości i rzetelności;

Organy podatkowe mogą, zatem przy okazji prowadzonej kontroli, bądź postępowania podatkowego, żądać dokumentów również od kontrahentów kontrolowanego podatnika. Działania takie mają na celu ustalenie, czy dane i informacje znajdujące się w dokumentach księgowych kontrolowanego przedsiębiorcy, znajdują swoje odzwierciedlenie w dokumentach innych podmiotów dokonujących transakcji z podmiotem wobec którego prowadzona jest kontrola, bądź postępowanie podatkowe.

Niestety, wielu urzędników przy okazji wykonywania kontroli krzyżowej, działa według starej i niechlubnej maksymy, którą parafrazując na realia podatkowe, możemy wyrazić w słowach – „dajcie mi dokumenty, a nieprawidłowości się znajdzie”. Szczególnie, biorąc pod uwagę fakt, że dokumenty będące przedmiotem kontroli krzyżowej weryfikowane są według indywidualnej opinii urzędnika. Przy czym, często nie przestrzega on przedmiotu kontroli, bądź postępowania podatkowego prowadzonego wobec podatnika, i usiłuje tą nieformalną drogą pozyskać dodatkowe informacje.

Jak się bronić przed takim bezprawnym działaniem? Minimalizując ryzyko i dokładnie weryfikując swoich kontrahentów przed zawieraniem transakcji. Im mniejsze prawdopodobieństwo kontroli u kontrahenta, tym mniejsza szansa, że urząd zapuka właśnie do Twoich drzwi.

Zostałem wytypowany. Jak? – Metody typowania podmiotów

Typowanie odbywa się na podstawie analizy ryzyka prawdopodobieństwa naruszenia przepisów podatkowych oraz wielkości ewentualnych nieprawidłowości. W praktyce każda kontrola poprzedzana jest analizą ryzyka i oszacowaniem rozmiarów. Należy mieć na uwadze, że w każdym urzędzie skarbowym funkcjonuje komórka organizacyjna zajmująca się czynnościami analitycznymi i sprawdzającymi.

Do zadań takiej komórki należy m. in.:

• pozyskiwanie informacji mogących mieć wpływ na powstanie obowiązku podatkowego, w tym o wydatkach i wartości zgromadzonego mienia przez podatnika, np. nabyte/ sprzedane auta, nieruchomości;

• zarządzanie ryzykiem zewnętrznym, w tym identyfikowanie obszarów zagrożeń mogących mieć wpływ na prawidłowość wypełniania obowiązków podatkowych;
• prowadzenie rejestru ryzyka podatkowego w tym zakresie;
• typowanie podmiotów do czynności sprawdzających, kontroli podatkowej i postępowań podatkowych;
• sporządzanie planów kontroli.

Informacje, jakie zbiera urząd skarbowy, a następnie wykorzystuje w procesie badania stopnia ryzyka mogą pochodzić od podmiotów zewnętrznych, takich jak:

• notariusze,
• komornicy,
• banki, instytucje finansowe,
• inne organy podatkowe i celno – skarbowych,
• ale także … z donosów.

Pozostałe informacje urząd skarbowy uzyskuje z własnych, wewnętrznych systemów informatycznych:

• CZM (Czynności Majątkowe – informacje o nabytych/ sprzedanych prawach, ruchomościach, nieruchomościach);
• STIR (system bankowy informujący Szefa KAS o przepływach pieniężnych
  na rachunkach bankowych podatników);
• MDR (system raportowania o schematach podatkowych),
• pliki JPK,
• kasy rejestrujące on-line.

Kontrola na własne życzenie

Kolejną i niestety bardzo częstą odpowiedzią na pytanie, „dlaczego to ja mam kontrole podatkową?” jest, może i prowokujące, ale bardzo prawdziwe i trafne sformułowanie – „bo sam tego chciałeś”.

Od dłuższego czasu, doradcy podatkowi alarmują, o coraz to nowszych narzędziach służących do kontrolowania podatników. Na przykład – wielokrotnie analizowane już „nabycie sprawdzające”.

Polega ono na nabyciu przez urzędnika towarów lub usług w celu sprawdzenia wywiązywania się przez sprawdzanego z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego, w zakresie ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej oraz wydawania nabywcy paragonu fiskalnego.

Pamiętaj, że okazja czyni urzędnika, który może wykorzystać twoje chwilowe zamieszanie, godziny zwiększonego ruchu klientów, twój pośpiech, czy gapiostwo, które skończy się niewydaniem paragonu, a ostatecznie może się skończyć wszczęciem kontroli. Zawsze miej z tyłu głowy – nagłośnione medialnie – postępowanie podatkowe za wymianę żarówki w warsztacie samochodowym, po godzinach jego pracy.

Twoja reklama w Internecie również może stać się powodem kontroli na własne życzenie. Reklamujesz się w Internecie, na różnego rodzaju portalach i platformach branżowych, w których chwalisz się konkurencji, jak wiele i jak wielkie projekty i transakcje przeprowadzasz? Nie zdziw się zatem, jak urząd będzie chciał przyjrzeć się z bliska, twoim sukcesom. Konkurencja również może dorzucić swoje „trzy grosze”, do twojej kontroli.

Przezorny zawsze ubezpieczony – jak przygotować się na wypadek kontroli?

Na koniec zatem – podstawowe przykazania podatnika:

• sprawdzaj swoich kontrahentów;
• gromadź dokumenty potwierdzające transakcje – umowy, dokumenty przewozowe;

! Faktura VAT – według organu nie jest dowodem na zawarcie transakcji;

• weryfikuj źródła finansowania swoich zakupów;
• ustanów pełnomocnika ogólnego – nie tylko wyręczy Cię w kontakcie z organami, ale zapewni – bezpieczeństwo i komfort w trakcie takiej koniecznej współpracy – wobec profesjonalizmu i doświadczenia, które są przydatne w takich sytuacjach, i pozwalają skutecznie działać w imieniu podatnika.