kontrolapodatkowa.pl

Twój przyjaciel w sporze z fiskusem

Ustalenie miejsca świadczenia usług w branży TLS (Transport–Logistyka-Spedycja, zwana też TSL) bywa problematyczne. Stwierdzenie w toku kontroli nieprawidłowości w zakresie ustalania miejsca świadczenia usług w tej branży skutkuje najczęściej zakwestionowaniem całości rozliczeń w zakresie podatku od towarów i usług.

W przypadku świadczenia usług transportu towarów na rzecz innego podatnika obowiązują zasady ogólne. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ustawy o podatku od towarów i usług miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Zatem miejscem świadczenia usług będzie Polska, jeśli odbiorcą usług jest polski podatnik.

Jeżeli natomiast usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Oznacza to, że w przypadku usługi świadczonej dla zakładu lub oddziału przedsiębiorcy, który znajduje się w Polsce, miejscem świadczenia takiej usługi będzie Polska.

W przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Od reguły tej wprowadzono jednak w ustawie o podatku od towarów i usług kilkanaście wyjątków, które znacząco utrudniają prawidłowe określenie obowiązków w zakresie wystawiania faktur, sporządzania deklaracji oraz rozliczania podatku VAT.

Takim wyjątkiem są sytuacje (opisane w art. 28f ust. 1a ustawy o podatku od towarów i usług), w których:

• nabywca jest polskim podatnikiem podatku od towarów i usług, natomiast usługa w całości wykonywana jest poza terytorium Unii Europejskiej – wówczas przyjmuje się, że miejscem świadczenia jest terytorium znajdujące się poza terytorium Unii Europejskiej). Oznacza to, że jeżeli polski podatnik świadczy dla polskiego podatnika usługę transportową w całości na terytorium Chin – miejscem świadczenia usług są Chiny.
• w sytuacji odwrotnej jeżeli usługa transportu towarów jest wykonywana na rzecz podatnika spoza Unii Europejskiej, ale transport w całości jest wykonywany na terytorium kraju, wówczas przyjmuje się, że miejscem świadczenia jest terytorium kraju. Jeżeli polski podatnik świadczy dla rosyjskiego podatnika usługę transportową w całości na terytorium Polski – miejscem świadczenia usług jest Polska.

Jeszcze inaczej wygląda sytuacja gdy mamy do czynienia ze świadczeniem usług transportu towarów na rzecz podmiotów niebędących podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy o podatku od towarów i usług. Taka sytuacja uregulowana jest w art. 28f. zgodnie z którym, miejscem świadczenia usług transportowych jest miejsce, w którym odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości. W przypadku usług transportu towarów, którego rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce odpowiednio na terytorium dwóch różnych państw członkowskich, na rzecz podmiotów niebędących podatnikami miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie transport towarów się rozpoczyna. Miejsce rozpoczęcia transportu oznacza miejsce, w którym faktycznie rozpoczyna się transport towarów, niezależnie od pokonanych odległości do miejsca, gdzie znajdują się towary, natomiast miejsce zakończenia transportu oznacza miejsce, w którym faktycznie kończy się transport towarów.

W przypadku transportu pasażerów bez względu na status podatkowy nabywcy, miejscem świadczenia tych usług w rozumieniu ustawy o VAT jest miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości.

Oznacza to, że opodatkowaniu w Polsce, stawką właściwą dla pasażerskiego transportu lądowego podlegać będzie tylko ta część usługi transportu, która wykonywana została na terytorium Polski.

Problem z ustaleniem miejsca świadczenia usług występuje nadal w zakresie świadczenia usług magazynowych ponieważ nie jest jednoznacznie określone czy miejsce świadczenia tych usług powinno być ustalane w oparciu o zasadę ogólną czy na podstawie przepisów dotyczących miejsca świadczenia usług związanych z nieruchomościami.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku C-155/12 orzekł, że art. 47 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą Rady 2008/8/WE z dnia 12 lutego 2008 r. „należy interpretować w ten sposób, że kompleksowe usługi w zakresie magazynowania, obejmujące przyjmowanie towarów do magazynu, ich umieszczanie na odpowiednich półkach magazynowych, przechowywanie, pakowanie, wydawanie, rozładunek i załadunek są objęte tym artykułem jedynie wówczas, gdy magazynowanie stanowi świadczenie główne czynności jednolitej i usługobiorcom jest przyznane prawo używania całości lub części wyraźnie określonej nieruchomości.”

Zgodnie z treścią wyroku aby kompleksowa usługa magazynowania opodatkowana była w miejscu położenia nieruchomości konkretna wyraźnie określona nieruchomość musi stanowić główny i nieodzowny element usługi. Miejsce opodatkowania kompleksowych usług magazynowania zależy od szczegółowych postanowień umowy – w szczególności tego, czy usługobiorcy mają prawo wstępu do magazynu, w którym przechowywane są ich towary. Z uwagi na to, że nie ma w tym zakresie jednolitych i jasnych kryteriów, a każda sprawa musi być rozpatrywana indywidualnie, z uwzględnieniem całokształtu okoliczności i materiału dowodowego w praktyce oznacza to jednak, że dalszym ciągu istnieć będzie znaczne pole do sporów w zakresie tego, czy usługi magazynowe powinny podlegać opodatkowaniu w Polsce, czy za granicą.

Tylko fachowy doradca porównując stan faktyczny danej sprawy z aktualnym orzecznictwem jest w stanie prawidłowo ustalić miejsce świadczenia konkretnej usługi magazynowej

W przypadku zawierania umów, co do których występują wątpliwości co do miejsca świadczenia usług, należy konsultować się z fachowym doradcą który pomoże w prawidłowym ustaleniu miejsca świadczenia usług.

W przypadku gdy do transakcji już doszło, a organ podatkowy w toku kontroli kwestionuje prawidłowość rozliczeń nie należy zwlekać z przekazaniem sprawy profesjonalnemu pełnomocnikowi. Im wcześniejszy etap przekazania sprawy tym większe szanse na pozytywne rozstrzygnięcie i tym mniejsze ryzyko popełnienia trudnych do naprawienia błędów. Reprezentacja podatników w trakcie kontroli i postępowań podatkowych jest bardzo istotnym polem działalności naszej Kancelarii.