kontrolapodatkowa.pl

Twój przyjaciel w sporze z fiskusem

Ustawodawca planuje kolejne zmiany w przepisach. Tym razem sięga do regulacji karnych skarbowych. W takiej sytuacji pojawia się pytanie, jak wpłyną one na sytuację podatnika?

Czy można będzie nadal stosować „czynny żal”? A jeśli tak, to w jakiej formie? Co stanie się w sytuacji, gdy należność podatkowa przedawniła się? Czy organ będzie nadal mógł domagać się ukarania podatnika? W tym wpisie przybliżymy wspomniane kwestie. Opiszemy również, inne związane z nimi problemy i wątpliwości.

Czy zniknie czynny żal?

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami sprawca, który zawiadomił organ  o popełnionym przez siebie przestępstwie lub wykroczeniu skarbowym, ujawniając jednocześnie jego okoliczności, nie podlega karze. Zgłoszenie to nazywane jest „czynnym żalem”. Podatnik ma czas na jego złożenie do momentu rozpoczęcia przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności polegającej na przeszukaniu, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego. Chyba że czynność ta nie dostarczyła organowi ścigania podstaw do wszczęcia postępowania, o ten czyn zabroniony.

Zgodnie z proponowaną zmianą omawianej regulacji – sformułowanie „organ ścigania” ma zostać zastąpione po prostu słowem „organ”. Jest to rozwiązanie bardzo niebezpieczne dla podatników. W praktyce może oznaczać zaprzepaszczenie instytucji „czynnego żalu”. Propozycja ta niesie za sobą spore problemy. Po złożeniu stosownego zawiadomienia o przyznaniu się do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, organ może uznać, że podjął już czynności w danej sprawie. Taką czynnością może być nawet sporządzenie przez urzędnika notatki służbowej. Notatki, o której nie jest zobowiązany informować podatnika. Ostatecznie planowane rozwiązanie może stać się narzędziem  w rękach urzędników do sporych nadużyć.

Koniec z brakiem karalności przestępstw skarbowych w sytuacji przedawnienia należności podatkowej

Kolejną bardzo ważna zmianą, którą planuje ustawodawca jest usunięcie z kodeksu karnego skarbowego z art. 44 k.k.s – jego § 2. Zgodnie z tym przepisem, karalność przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej ustaje także wówczas, gdy nastąpiło przedawnienie tej należności.

Zgodnie z kodeksem karnym skarbowym, karalność przestępstwa skarbowego ustaje, jeżeli  od czasu jego popełnienia upłynęło:

• 5 lat, gdy czyn ten stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat,
• bądź z upływem lat 10, gdy czyn ten stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata.

Zatem przepis, który najpewniej z woli ustawodawcy zniknie, gwarantował Podatnikom brak karalności. Nawet w sytuacji gdy co prawda od czasu popełnienia przestępstwa, nie upłynął jeszcze stosowny okres, ale samo zobowiązanie uległo przedawnieniu. Finalnie będzie się to sprowadzać do tego, że nawet jeżeli organ nie będzie mógł już dochodzić zaległego podatku, Podatnikowi nadal będą grozić konsekwencje karne.

Wyższe kary grzywny

Wspomnieć również można o zmianach niewiązanych bezpośrednio z samym kodeksem karnym skarbowym. Mających jednak wpływ  na zawarte tam regulacje.

Jak wynika z kodeksu, kara grzywny może być wymierzona w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Chyba że kodeks stanowi inaczej.

W związku z planowanym podwyższeniem płacy minimalnej, która zgodnie z prognozami ma zostać podniesiona w 2023 r., aż dwukrotnie, na początku i w środku roku, znacznie wzrosną również grzywny i kary pieniężne.