17.05.2019
Tagi: VAT; TSUE
Podpisanie protokołu odbioru a wpływ na obowiązek podatkowy w VAT. Branża budowlana.
Adam Marianski
Kontakt do mnie:
W dniu 2.05.2019 r. TSUE wydał wyrok w sprawie C‑224/18 Budimex S.A. przeciwko Ministrowi Finansów. Dlaczego o tym piszę? Orzeczenie to ma istotne znaczenie dla rozliczeń podatku VAT w branży budowlanej. Wbrew dotychczasowej polskiej praktyce podatkowej wskazuje, że o momencie wykonania usług budowlanych i budowlano-montażowych może przesądzać podpisanie protokołu odbioru tych prac.
Co mówią przepisy?
Przepisy ustawy o VAT stanowią, że obowiązek podatkowy z tytułu usług budowlanych i budowlano-montażowych powstaje z chwilą wystawienia faktury. W przypadku braku takiej faktury – po upływie terminu 30 dni od daty wykonania tych prac.
Jak było do tej pory?
Dotychczas w polskiej praktyce podatkowej uznawano, że o wykonaniu takich świadczeń decyduje nie formalny odbiór prac, ale faktyczne zakończenie usługi. A dokładniej – zgłoszenie tej usługi do odbioru przez wykonawcę. W interpretacji ogólnej nr PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141 z 1.04.2016 r. Minister Finansów stwierdził, że w przypadku usług budowlanych i budowlano-montażowych moment wykonania tych świadczeń powinien być ustalony w chwili zgłoszenia ich nabywcy do odbioru. Podobne stanowisko prezentowały również sądy administracyjne (np. wyrok NSA z 6.07.2017 r. sygn. akt I FSK 2148/15 i z 5.04.2017 r., sygn. akt I FSK 1482/15).
Co stwierdził TSUE?
Zdaniem TSUE, formalność odbioru w niektórych sytuacjach ma przesądzające znaczenie. TSUE orzekł, że usługi budowlane lub budowlano-montażowe można uznać za wykonane z chwilą podpisania protokołu odbioru, jeśli:
- formalność odbioru została uzgodniona przez strony w umowie,
- postanowienia umowy umownymi odzwierciedlają rzeczywistość gospodarczą i handlową w dziedzinie, w której usługa jest wykonywana (w przypadku usług budowlanych ww. wymóg wynika np. z wymogów kontraktowych FIDIC) oraz
- formalność ta stanowi materialne zakończenie usługi i ustala ostatecznie wysokość należnego świadczenia wzajemnego – jak stwierdził TSUE, jeżeli nie jest możliwe określenie wynagrodzenia należnego od usługobiorcy przed dokonaniem przez niego odbioru usług, podatek od tych świadczeń nie może stać się wymagalny przed formalnym odbiorem prac.
Przy czym, ocenę spełnienia ww. przesłanek w konkretnej sprawie TSUE pozostawił sądom krajowym.