Nowy rejestr podatników VAT
Obecnie trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, który przewiduje wprowadzenie jednolitego wykazu podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT (w tym takich, których rejestracja została przywrócona) oraz podmiotów wykreślonych z rejestru, a także takich, którym odmówiono rejestracji. Wykaz ma wskazywać podstawowe dane podmiotów takie jak np.: nazwa, adres siedziby, PESEL, NIP, REGON czy numer KRS. Co ciekawe, wykaz będzie zawierał również numery rachunków bankowych podatników VAT wskazane w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym. Nie będą ujawniane jednak dane o rachunkach podmiotów, którym odmówiono rejestracji albo których wykreślono z rejestru.
Dzięki nowelizacji, która ma wejść w życie 1.09.2019 r., podatnicy będą mieli dostęp do informacji o bieżącym statusie kontrahentów. Zgodnie z projektem szef KAS będzie zobowiązany prowadzić wykaz podmiotów, który będzie aktualizowany raz na dobę w każdy dzień roboczy. Możliwość weryfikacji kontrahentów docelowo ma ograniczyć ryzyko podatkowe związane np. z wplątaniem w karuzele VAT. Podatnicy będą mieli również dostęp do całej historii rejestracji kontrahentów dla celów podatku VAT. Zamieszczone zostaną tam daty rejestracji, odmowy rejestracji, wykreślenia i przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT oraz podstawa prawna ww. czynności.
Dane podmiotów, które nie zostały zarejestrowane, jako podatnicy VAT albo dane ich zostały wykreślone, będą usuwane z wykazu po upływie 5 lat. Licząc od końca roku kalendarzowego, w którym naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji podmiotu, jako podatnika VAT albo wykreślił podmiot z rejestru. Termin ten jest więc zbieżny z terminem przedawnienia zobowiązania podatkowego. Ma zagwarantować podatnikom możliwość zweryfikowania wstecz transakcji z wybranymi kontrahentami.
Zmiany w ustawach o podatkach dochodowych
Z wprowadzeniem nowego rejestru podatników VAT łączą się również zmiany w podatkach dochodowych. Zgodnie z planami podatnicy PIT prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą oraz podatnicy CIT nie będą uprawnieni do zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, jeśli płatność dotycząca tej transakcji zostanie dokonana bez pośrednictwa rachunku bankowego lub zostanie zrealizowana na rachunek kontrahenta (podatnika VAT czynnego) inny niż wskazany w ww. wykazie. Odnosi się to wyłącznie do transakcji, o których mowa w art. 19 Prawa przedsiębiorców – realizowanych z innym przedsiębiorcą, których jednorazowa wartość, bez względu na liczbę wynikających z nich płatności, przekracza równowartość 15 tys. zł.
Wydatek ten będzie mógł być jednak rozliczany w KUP w przypadku zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury o zapłacie należności przelewem na rachunek inny niż zawarty w rejestrze w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu.
Uregulowano również sytuację podatników, którzy np. w związku z umową faktoringu zobowiązali się względem wierzyciela innego stosunku prawnego do pobrania należności od jego dłużnika i przekazania jej w całości albo w części wierzycielowi. W przypadku, gdy podatnik dokona zapłaty na rachunek wierzyciela, który nie został umieszczony w wykazie, projektowane przepisy nakazują rozpoznać u ww. podmiotu trzeciego (np. u faktora) przychód w wysokości równej kwocie wpłaconej na rachunek inny niż zawarty w wykazie. Przychód nie powstanie w sytuacji, gdy płatność będzie wynikała z transakcji innej niż określona w art. 19 Prawa przedsiębiorców lub zostanie dokonana na rachunek wierzyciela, będącego czynnym podatnikiem VAT nieuwzględniony w ww. wykazie. Pod warunkiem, że zostanie złożone stosowne zawiadomienie do naczelnika urzędu skarbowego.
Solidarna odpowiedzialność w VAT
Planuje się również, że podatnik VAT, na rzecz którego dokonano dostawy towarów lub świadczenia usług będzie odpowiadać solidarnie całym swoim majątkiem wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług. Podmiotem zarejestrowanym, jako podatnik VAT czynny. Odpowiedzialność ma obejmować zaległości podatkowe w VAT proporcjonalnie przypadające na tę dostawę towarów lub to świadczenie usług. Odpowiedzialność solidarna ma dotyczyć również faktora lub innego podmiotu obowiązanego na podstawie umowy z wierzycielem innego stosunku prawnego do pobrania należności od jego dłużnika i przekazania jej temu wierzycielowi. W obu przypadkach solidarna odpowiedzialność wystąpi, jeżeli zapłata należności zostanie dokonana na rachunek inny niż ujawniony organom podatkowym w wykazie.
Analogicznie do rozwiązań zastosowanych na gruncie podatków dochodowych, przewidziano możliwość uwolnienia się od tej odpowiedzialności w sytuacji, gdy zostanie złożone stosowne zawiadomienie o dokonaniu zapłaty za innych rachunek, niż ten w wykazie w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu. Wyłączenie odpowiedzialności solidarnej nastąpi również, jeśli zapłata za transakcję zostanie dokonana z zastosowaniem mechanizmu split payment.