2.11.2022
Tagi: przedawnienie zobowiązań podatkowych
Falstart organów – czyli jak skutecznie przedawniły się zobowiązania podatkowe za 2015 rok
Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. To podstawowa zasada wynikająca z przepisów prawa podatkowego, która ma zapewnić podatnikowi ochronę jego praw nabytych, a także gwarantować niewzruszalność tzw. stanów zastanych. Organy usiłują tę normę wzruszyć poprzez stosowanie do biegu terminów przedawnienia przepisów o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Ustawa Covidowa
Zgodnie z art. 15 zzs ustawy z dnia 02 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID – bieg terminów procesowych i sądowych w:
- postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych,
- postępowaniach egzekucyjnych,
- postępowaniach karnych,
- postępowaniach karnych skarbowych,
- postępowaniach w sprawach o wykroczenia,
- postępowaniach administracyjnych,
- postępowaniach i kontrolach prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa,
- kontrolach celno-skarbowych,
- postępowaniach w sprawach, o których mowa w 15f ust. 9 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 847 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 284),
- innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw
– nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.
Organy podatkowe coraz częściej powołują się na ten przepis. Według organów dyspozycja omawianego artykułu, posługując się zwrotem przepisy prawa administracyjnego, ma zastosowanie również do kwestii przedawnienia zobowiązań podatkowych, uregulowanych w ustawie Ordynacja podatkowa. Swoje stanowisko popierają twierdzeniem, że prawo podatkowe stanowi część prawa administracyjnego.
Prawo podatkowe ≠ prawo administracyjne
Nie można się jednak zgodzić z tezą, jaką próbują przeforsować organy. Prawo podatkowe, nie stanowi, z pewnością części prawa administracyjnego, a jest autonomiczną gałęzią prawa, wywodzącą się z prawa publicznego.
Powyższe, stanowisko jednoznacznie potwierdził również Minister Finansów, w odpowiedzi z dnia 01 maja 2020 r., na wniosek skierowany przez Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, w celu objaśnień prawnych związanych z komentowanym przepisem.
W treści tej odpowiedzi Minister Finansów, jednoznacznie stwierdził, iż przepis art. 15zzr ust. 1 UCOVID regulujący nierozpoczęcie lub zawieszenie biegu terminów przewidzianych przepisami prawa administracyjnego nie dotyczy terminów określonych w przepisach prawa podatkowego.
Nie ma wątpliwości, iż prawo podatkowe przez ostatnie lata ewoluowało. Początkowo, klasyfikowano je jako składową prawa finansowego, a ściślej – prawa budżetowego. O takim przyporządkowaniu decydował fakt, iż podatki kwalifikowano jako zasadnicze źródła dochodów budżetowych.
Natomiast, współcześnie dominuje pogląd, według którego prawo podatkowe nie tylko, nie jest już sytuowane w obrębie prawa budżetowego, ale traktowane być powinno jako odrębna gałąź prawa. Powyższe, potwierdzają następujące cechy prawa podatkowego:
- odrębne normy,
- charakter i określone funkcje tych norm,
- istnieniem rozbudowanej części ogólnej,
- funkcjonowanie osobnego systemu organów administracji podatkowej,
- odrębna procedura podatkowa,
- odrębności w sferze stosowania tego prawa.
Wyłączenie przepisów covidowych – linia łódzkiego WSA – na przykładzie naszej sprawy
W tym miejscu trzeba przywołać (nieprawomocny) wyrok WSA w Łodzi z dnia 04 października 2022 r. (sygn. akt: I SA/ Łd 271/22). Sąd uwzględniając skargę i umarzając postępowanie wobec przedawnienia zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2015 rok, nie pozostawił żadnych wątpliwości co do tego, iż przepisów covidowych nie stosujemy do instytucji uregulowanych w Ordynacji podatkowej.
Podkreślono, że łódzki Wojewódzki Sąd Administracyjny stoi na stanowisku, iż prawo podatkowe jest odrębną dziedziną prawa od prawa administracyjnego. Stąd, brak podstaw do przyjęcia, że regulacje covidowe mają zastosowanie do kwestii związanych z biegiem terminu przedawnienia spraw podatkowych. Tym samym, jeśli decyzja ostateczna w zakresie zobowiązania podatkowego za 2015 rok nie została wydana do końca 2021 rok, zobowiązanie takie uległo przedawnieniu.
Sąd, podzielił w przedstawionym zakresie argumentację, jaka została poparta licznymi orzeczeniami, a także poglądami doktryny, w skardze złożonej przez naszą Kancelarię.