kontrolapodatkowa.pl

Twój przyjaciel w sporze z fiskusem

Po wielu latach braku aktywności w tym zakresie Ministerstwo Finansów podjęło w 2015 roku oraz planuje w 2016 roku szereg działań mających na celu zintensyfikowanie kontroli w zakresie transakcji między podmiotami powiązanymi. Kontrole maja dotyczyć zwłaszcza cen transferowych. W tym celu przy wybranych urzędach kontroli skarbowej oraz izbach skarbowych powołano centra kompetencyjne w zakresie cen transferowych.

Przez podmioty powiązane rozumie się sytuacje w których:

• osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej mająca siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej „podmiotem krajowym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
• osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej „podmiotem zagranicznym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
• te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów
• podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo
• ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów.

Przepisy te stosuje się również do powiązań o charakterze rodzinnym lub wynikających ze stosunku pracy albo majątkowych pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach.

Posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu oznacza sytuację, w której dany podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada w kapitale innego podmiotu udział nie mniejszy niż 5%. Natomiast przez pojęcie powiązań rodzinnych rozumie się małżeństwo oraz pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia.

Powyższe zasady stosuje się również w przypadku gdy podmiot krajowy dokonuje transakcji z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową wymienionym w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową.

Podsumowując obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych dotyczy zarówno transakcji pomiędzy podmiotami krajowymi i zagranicznymi jak i pomiędzy podmiotami krajowymi. Obowiązek ten powstaje w przypadku:

• bezpośredniego lub pośredniego zarządzania podmiotem krajowym lub zagranicznym,
• bezpośredniej lub pośredniej kontroli nad podmiotem krajowym lub zagranicznym,
• bezpośredniego lub pośredniego posiadania udziału w kapitale (nie mniej niż 5%) podmiotu krajowego lub zagranicznego,
• występowania powiązań o charakterze rodzinnym (małżeństwo, pokrewieństwo, powinowactwo do drugiego stopnia),
• występowania powiązań wynikających ze stosunku pracy,
• występowania powiązań majątkowych.

Od 1 stycznia 2015 r. podatnicy dokonujący transakcji, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, jeżeli jedną ze stron takiej umowy jest podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takich transakcji

Obowiązek dokumentacyjny obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

• 30 000 euro – w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo
• 50 000 euro – w pozostałych przypadkach.

Obowiązek sporządzenia dokumentacji obejmuje również transakcję, w związku z którą zapłata należności wynikająca z takiej transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, jeżeli łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość 20 000 euro.

W przypadku umowy spółki niebędącej osobą prawną, jeżeli jedną ze stron umowy jest podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, obowiązek obejmuje umowy, w których łączna wartość wniesionych przez wspólników wkładów przekracza równowartość 20 000 euro.

Podatnicy są obowiązani do przedłożenia dokumentacji na żądanie organów podatkowych (organów kontroli skarbowej) w terminie 7 dni od dnia doręczenia żądania przedłożenia dokumentacji.

Nieprzedłożenie na żądanie organów podatkowych (organów kontroli skarbowej) dokumentacji dotyczącej cen transferowych skutkuje szacowaniem dochodu przez organ podatkowy (organ kontroli skarbowej), oraz opodatkowaniem różnicy między dochodem zadeklarowanym przez podatnika a określonym w drodze szacowania przez organ stawką sankcyjną.

Jeżeli podmioty powiązane ustalą lub narzucą warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały – dochody danego podatnika oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Zgodnie z ustawami o podatku dochodowym jeżeli organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej określą, przy zastosowaniu jednej z powyższych metod, dochód podatnika w wysokości wyższej (stratę w wysokości niższej) niż zadeklarowana przez podatnika w związku z dokonaniem transakcji, z podmiotem powiązanym, a podatnik nie przedstawi tym organom wymaganej przez te przepisy dokumentacji podatkowej – różnicę między dochodem zadeklarowanym przez podatnika a określonym przez te organy opodatkowuje się sankcyjną stawką 50%.

Warto przypomnieć, że zgodnie z mającym wejść w życie od 1 stycznia 2017 r. projektem zmian ustaw PIT i CIT firmy o kosztach lub przychodach powyżej 10 mln euro będą musiały przygotowywać analizy porównawcze, w których będą musiały uzasadnić rynkowy poziom cen stosowanych w transakcjach z podmiotami powiązanymi.

Nowela przewiduje też, że największe grupy – o przychodach powyżej 750 mln euro – powinny przygotowywać także raporty o wysokości dochodów i zapłaconym podatku oraz miejscach prowadzenia działalności gospodarczej jednostek zależnych, a także zakładów zagranicznych należących do grupy kapitałowej.

Ustawa przewiduje też wyłączenia osób fizycznych nieprowadzących działalności oraz mikroprzedsiębiorców (przychody poniżej 2 mln euro) z obowiązku sporządzania dokumentacji pomiędzy podmiotami powiązanymi oraz zróżnicowania istniejącego obecnie obowiązku dla pozostałych przedsiębiorców.

Nowe regulacje mają zapewnić większą transparentność transakcji wewnątrzgrupowych dla polskiego fiskusa, a tym samym pomóc w bardziej trafnym typowaniu podmiotów gospodarczych do kontroli TP.

Aby uniknąć problemów w przyszłości, podatnicy już teraz powinni zacząć przygotowywać się na istotne zmiany mogące niebawem wejść w życie. Pomoc fachowego doradcy przy badaniu obowiązku sporządzania jak i przy samym sporządzaniu cen transferowych, a także korzystanie z usług profesjonalnego pełnomocnika w toku kontroli podatkowej (postępowania kontrolnego lub postępowania podatkowego) pomoże w prawidłowym realizowaniu obowiązków w zakresie cen transferowych i uniknięciu negatywnych skutków.