kontrolapodatkowa.pl

Twój przyjaciel w sporze z fiskusem

Osoby osiągające dochody ponad 1 000 000 zł muszą odprowadzać do budżetu Państwa dodatkowe 4% daniny solidarnościowej. Taka regulacja obowiązuje od 2019 r. i od tego czasu nie milkną też echa niezbyt precyzyjnego uregulowania tej instytucji. Odmienne stanowiska w tym zakresie zajmuje, bowiem nie tylko  fiskus, ale i sądy administracyjne. Ostatnio również Ministerstwu Finansów zdarzyło się w tym względzie zmienić zdanie. Warto, więc zapoznać się z niniejszym wpisem, który przybliża historię regulacji i obecne podejście do omawianego podatku.

Czym jest danina solidarnościowa?

Daninie solidarnościowej poświęcony został rozdział 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego regulacjami, danina solidarnościowa wynosi 4% nadwyżki ponad 1 000 000 zł sumy dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach:

• skali podatkowej,
• podatkiem liniowym,
• podatkiem od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej,
• czy też dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, tj. określonych w art. 27 ust. 1, 9 i 9a, 30b, art. 30c oraz art. 30f ustawy o PIT.

Dlaczego regulacja jest nieprecyzyjna?

Spór dotyczy możliwości odliczania od daniny solidarnościowej straty z lat ubiegłych. Przepisy, bowiem nie precyzują wprost czy jest taka możliwość. Przyglądając się jednak dogłębniej regulacji zawartej w art. 30h ust 2 ustawy o PIT, a dokładniej odniesieniu w nim do przepisu art. 30c – zgodnie z którym podstawą obliczenia podatku liniowego jest dochód ustalony m.in. zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy o PIT, czyli dochód obniżony o poniesioną w roku podatkowym stratę, którą można rozliczyć jednorazowo lub w najbliższych 5 kolejnych latach podatkowych – można wyciągnąć wniosek, iż jest to rzeczywiście możliwe.

Takie stanowisko przedstawiali przedsiębiorcy ubiegający się o liczne interpretacje podatkowe w związku z zaistniałą wątpliwością wykładni omawianego przepisu. Organ podatkowy, w przeważającej mierze jednak nie przyznawał im racji, powołując się na literalne brzmienie pozostałych przepisów, które nie wskazuje wprost takiej możliwości.

Sądy administracyjne w niektórych orzeczeniach przychylały się stanowisku organu, a w innych przyznawały rację podatnikom – wskazując, że gdyby racjonalny ustawodawca chciał uniemożliwić pomniejszenie daniny solidarnościowej o wysokość straty z lat poprzednich, to takie zastrzeżenie zawarłby w przepisach wprost. Podatnik, więc nie powinien ponosić negatywnych skutków prawnych niejasności przepisów (wyrok WSA z dnia 27 kwietnia 2023 r., sygn. akt I SA/Wr 511/22).

Co na to Ministerstwo Finansów?

Stanowisko Ministerstwa Finansów w tym zakresie długo pozostawało sprzeczne z ww. wyrokiem. Jednakże, po serii korzystnych dla podatników wyroków, Ministerstwo Finansów zmieniło swoje podejście w odpowiedzi na interpelację poselską o numerze 42274, której udzieliło w dniu 27 lipca 2023 r. Wskazano w niej, że MF jednak podziela stanowisko wyrażane w orzecznictwie sądowoadministracyjnym w zakresie możliwości uwzględniania straty z lat ubiegłych przy ustalaniu podstawy obliczenia daniny solidarnościowej. Co więcej, MF zobowiązało się także do wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych
poprzez uzupełnienie objaśnień podatkowych dotyczących stosowania przepisów o daninie solidarnościowej.