kontrolapodatkowa.pl

Twój przyjaciel w sporze z fiskusem

W przypadku złożenia przez podatnika wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej ma trzy miesiące na merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy. W sprawach, w których wnioskodawcy zwracają się o dokonanie oceny zdarzenia przyszłego, można jednak ostatnio zaobserwować pewną negatywną praktykę. Mianowicie coraz częściej Dyrektor KIS zamiast udzielić wnioskodawcy odpowiedzi, czy jego stanowisko jest słuszne czy nie, decyduje się odmówić wszczęcia postępowania, powołując się przy tym na niepewność i hipotetyczność przedstawionego zdarzenia przyszłego. Postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania zapada przy tym nierzadko w ostatnich dniach trzymiesięcznego terminu na wydanie interpretacji.

Jakie wymogi co do wniosku wprowadzają przepisy?

Przepisy regulują, że wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej powinien zawierać wyczerpujący opis stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego dotyczącego zainteresowanego, a także jego stanowisko w tej sprawie. Istnieją ograniczenia co do zakresu przedmiotowego wniosku. Niektóre przepisy nie mogą stanowić przedmiotu wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, np. wykluczone jest składanie wniosku zawierającego pytania o właściwość i kompetencje organów podatkowych albo przepisy o zapobieganiu unikania opodatkowania.

Dyrektora KIS chce oceniać, czy zdarzenie wystąpi

Interpretacja indywidulna przedstawia sposób rozumienia przepisów prawa podatkowego przez organ w przytoczonym przez wnioskodawcę opisie sytuacji. Jedną z jej najważniejszych funkcji jest funkcja informacyjna. Podatnik uzyskuje bowiem wprost od organu podatkowego informację co do prawnopodatkowej oceny zaistniałej lub dopiero planowanej sytuacji. Warto przy tym podkreślić, że żaden przepis Ordynacji podatkowej nie zawiera wymogu co do stopnia prawdopodobieństwa zaistnienia zdarzenia przyszłego będącego przedmiotem wniosku. Pomimo braku prawnej podstawy wymóg taki zdaje się jednak wprowadzać Dyrektor KIS, który niekiedy w postanowieniach o odmowie wszczęcia postępowania argumentuje, że warunkiem dokonania oceny zdarzenia przyszłego jest przekonanie Dyrektora KIS, iż zdarzenie to „zajdzie z istotnym stopniem prawdopodobieństwa”. Przy takim podejściu organu interpretacyjnego – jak się wydaje – zatracona zostaje istota interpretacji indywidualnej odnoszącej się do zdarzenia przyszłego, która ma polegać na przedstawieniu podatnikowi skutków podatkowych planowanych działań i tym samym umożliwić mu podjęcie decyzji, czy chce te działania podjąć. Organ nie jest przy tym władny badać, czy podatnik jest mniej bądź bardziej przekonany do realizacji planowanego zdarzenia przyszłego. Warunkiem jest jedynie to, że zdarzenie to musi zostać przedstawione w sposób wyczerpujący i skonkretyzowany.

W ostatniej chwili…

Wspomniane wyżej postanowienia odmawiające wszczęcia postępowania z reguły zapadają na kilka dni przed upływem terminu do wydania interpretacji indywidualnej. Chroni to organ przed przyjęciem fikcji wydania interpretacji zgodnej ze stanowiskiem wnioskodawcy z powodu niewydania w terminie interpretacji indywidualnej (tzw. milcząca interpretacja). Organ może uznać sprawę za zakończoną, a podatnik pozostaje bez merytorycznego rozstrzygnięcia w przedstawionej przez siebie sprawie. Postanowienie jest wprawdzie zaskarżalne, ale zażalenie trafia ponownie do Dyrektora KIS. W praktyce sprawa trafia najczęściej do sądu administracyjnego, a podatnik pozostaje bez odpowiedzi na zadanie pytanie na kolejnych kilka miesięcy.

Podsumowanie

Przepis art. 165a w zw. z art. 14h o.p. pozwalający organowi na odmowę wszczęcia postępowania w przedmiocie wydania interpretacji indywidualnej jest nadużywany. Schemat takiego zachowania zasługuje na zdecydowaną krytykę. Stanowi ono bowiem arbitralne pozbawienie podatnika prawa do uzyskania od organu wiążącej informacji podatkowej w postaci interpretacji indywidualnej, a zarazem stoi w sprzeczności z podstawowymi zasadami postępowania podatkowego, m.in. zasadą budzenia zaufania do organów podatkowych.