kontrolapodatkowa.pl

Twój przyjaciel w sporze z fiskusem

Podatnicy często próbują rozwiązywać samodzielnie skomplikowane problemy dotyczące prawa podatkowego. Jest to jeden z poważniejszych błędów, do tego na ogół bardzo trudno jest naprawić jego negatywne skutki.

Samodzielnie znalezione informacje mogą być nierzetelne, nieaktualne, dotyczyć zupełnie innego stanu faktycznego i prawnego, który dla osoby nie mającej wiedzy fachowej wydaje się podobny lub stanowić prywatną opinię autora. Znalezienie i przeczytanie przepisów nie gwarantuje prawidłowej ich wykładni, czy zastosowania w połączeniu z innymi przepisami prawa podatkowego a nawet innych gałęzi prawa. Często konieczna jest także analiza orzecznictwa, treści interpretacji ogólnych i indywidualnych, rozporządzeń i dyrektyw unijnych czy umów międzynarodowych. To tylko przykładowe wyliczenie, gdyż nie sposób wszystkich czynników, które mogą wpływać na wykładnię przepisów.

Samodzielna analiza dostępnych w internecie wyroków i interpretacji przez osobę nie znająca się na prawie podatkowym jest jednym z najpoważniejszych błędów. Na ogół wyroki dotyczą zupełnie innego stanu faktycznego który tylko na pierwszy rzut oka wygląda podobnie. Często podatnik czyta tylko tezę wyroku, która wydaje się być dla niego korzystna, jednak analiza całej treści wyroku prowadzi do wniosków zupełnie odwrotnych. Teza orzeczenia może dotyczyć możliwości skorzystania z jakiegoś uprawnienia, natomiast z treści wyroku, której podatnik nie doczyta lub samodzielnie nie jest w stanie zinterpretować, może wynikać szereg warunków koniecznych do spełnienia, jak również szereg okoliczności wyłączających możliwość skorzystania z uprawnienia wskazanego w tezie wyroku.

Przykład:

Podatnik sam wyszukał w internecie wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, który idealnie pasował do jego stanu faktycznego. Zgodnie z treścią wyroku przychody podatnika były wolne od opodatkowania. Podatnik nie wykazał ich w zeznaniu podatkowym i nie zapłacił od nich podatku. W toku kontroli okazało się, że znaleziony przez podatnika wyrok był sprzed wielu lat, a od tego czasu zmieniły się i przepisy i orzecznictwo. Zgodnie z przepisami obowiązującymi w dacie uzyskania przychodów podlegały one opodatkowaniu. Podatnik musiał zapłacić zaległy podatek wraz z odsetkami za zwłokę. Dodatkowo wszczęto wobec podatnika postępowanie karno-skarbowe.

Przykład 2:

Podatnik sam wyszukał w internecie wyrok wojewódzkiego sądu administracyjnego, który idealnie pasował do jego stanu faktycznego. Zgodnie z treścią wyroku przychody podatnika były wolne od opodatkowania. Podatnik nie wykazał ich w zeznaniu podatkowym i nie zapłacił od nich podatku. W toku kontroli okazało się, że znaleziony przez podatnika wyrok został uchylony przez Naczelny Sąd Administracyjny. Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą przychody te podlegały opodatkowaniu. Podatnik musiał zapłacić zaległy podatek wraz z odsetkami za zwłokę. Dodatkowo wszczęto wobec podatnika postępowanie karno-skarbowe.

Przykład 3:

Podatnik wyszukał interpretację indywidualną, która wydawało mu się ze dotyczy prawie takiego samego stanu faktycznego i była dla niego korzystna i zastosował się do jej treści. Urząd wszczął kontrolę podczas której okazało się, że interpretacja dotyczy wprawdzie podobnego stanu faktycznego ale odmiennie uregulowanego w przepisach podatkowych. Podatnik musiał zapłacić zaległy podatek wraz z odsetkami za zwłokę.

Przykład 4:

Podatnik wyszukał interpretację indywidualną, która dotyczyła takiego samego stanu faktycznego. Interpretacja była dla niego korzystna więc zastosował się do jej treści. Urząd wszczął kontrolę podczas której okazało się, urząd rozstrzygnął daną kwestię odmiennie niż w znalezionej interpretacji. Organ podatkowy określił podatnikowi w decyzji zobowiązanie podatkowe. Podatnik odwołał się od decyzji powołując się na posiadanie interpretacji indywidualnej. Organ odwoławczy utrzymał w mocy decyzję organu podatkowego określającą zobowiązanie podatkowe informując podatnika, że interpretacja indywidualna nie chroni każdego podatnika a tylko podmiot który o nią wystąpił.

Częstym błędem jest pominięcie (świadome lub nie) części stanu faktycznego w celu uzyskania pozytywnej interpretacji. Uzyskanie w taki sposób korzystnej interpretacji nie chroni przed konsekwencjami stwierdzenia nieprawidłowości w toku kontroli. Kolejnym błędem jest występowanie o interpretacje dotyczące stanu faktycznego który już od jakiegoś czasu ma miejsce, zamiast na etapie planowania przedsięwzięć. Jest to oczywiście dopuszczalne, jednak w przypadku otrzymania interpretacji negatywnej powstają trudne do naprawienia skutki dotyczące okresu przed otrzymaniem interpretacji indywidualnej. W tej sytuacji interpretacja negatywna trafia do właściwego urzędu skarbowego (celnego) oraz urzędu kontroli skarbowej i może być podstawą do wszczęcia kontroli.

Przykład:

Podatnik przez pięć lat nie opodatkowywał swoich dochodów będąc przekonanym, że są one zwolnione. Po pięciu latach nabrał wątpliwości i wystąpił o interpretację indywidualną w której opisał jak postępuje od pięciu lat i zapytał czy jego postępowanie jest prawidłowe. Otrzymał interpretację negatywną. Niedługo później urząd wszczął kontrolę za wszystkie 5 lat.

Przykład 2:

Podatnik wystąpił o interpretację indywidualną, jednak przy opisywaniu stanu faktycznego pominął jedno zdarzenie, które mogło być dla niego niekorzystne. Podatnik uzyskał interpretację pozytywną. Urząd wszczął kontrolę podczas której okazało się, urząd rozstrzygnął daną kwestię odmiennie niż w znalezionej interpretacji. Organ podatkowy określił podatnikowi w decyzji zobowiązanie podatkowe. Podatnik odwołał się od decyzji powołując się na posiadanie interpretacji indywidualnej. Organ odwoławczy utrzymał w mocy decyzję organu podatkowego określającą zobowiązanie podatkowe informując podatnika, że interpretacja indywidualna dotyczyła innego stanu faktycznego.

Od kilku lat istnieje Krajowa Informacja Podatkowa – KIP. Podatnicy bezgranicznie ufają udzielanym im telefonicznie informacjom podczas gdy nie mają one żadnej mocy wiążącej i nie są w żadne sposób udokumentowane.

Podatnik, który dzwoni do KIP kilka razy dziennie z tym samym pytaniem może otrzymać kilka różnych wykluczających się wzajemnie odpowiedzi. W takich rozmowach rzadko podawane są podstawy prawne i służą one raczej do udzielania prostych odpowiedzi na oczywiste pytania niż do rozwiązywania trudnych i zawiłych spraw. Nagrywane są tylko losowo wybrane rozmowy. Uzyskanie takiego nagrania byłoby bardzo trudne i nie miałoby ono żadnej mocy wiążącej, mogłoby posłużyć jedynie do wyciągnięcia konsekwencji służbowych wobec danego urzędnika. Za błędne informacje udzielone w KIP odpowiada wyłącznie podatnik. Taka informacja nie zastąpi interpretacji indywidualnej czy porady fachowego doradcy.

Przykład:

Podatnik miał wątpliwości czy uznać wydatki za koszt uzyskania przychodów. Zadzwonił do Krajowej Informacji Podatkowej gdzie uzyskał informację, ale bez podania podstawy prawnej, że przedmiotowe wydatki są kosztem uzyskania przychodów. Urząd wszczął kontrolę i odmówił prawa do zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Podatnik próbował powoływać się na rozmowę w KIP. Znał nazwisko konsultanta, datę i godzinę rozmowy. Nie miało to żadnego znaczenia ponieważ informacje w KIP nie mają charakteru wiążącego i nie chronią podatnika w przypadku nie uwzględnienia ich w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej.

Jak ustrzec się błędów?

Należy przede wszystkim konsultować z fachowym doradcą podjęcie się skomplikowanej inwestycji, dokonanie ryzykownej transakcji, skorzystanie z dofinansowania, czy rozpoczęcie planowanej działalności. Adwokat, radca prawny i doradca podatkowy to zawody regulowane, tzw. zawody zaufania publicznego. Zawody te wyróżniają się tym, że posiadają zasady etyki, obowiązek ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej, obowiązek stałego podnoszenia kwalifikacji, oraz własne sądownictwo dyscyplinarne.

Po wszczęciu przez urząd kontroli nie należy zwlekać z przekazaniem sprawy profesjonalnemu pełnomocnikowi. Im wcześniejszy etap przekazania sprawy tym większe szanse na pozytywne rozstrzygnięcie i tym mniejsze ryzyko popełnienia trudnych do naprawienia błędów. Tylko korzystanie z usług profesjonalnego pełnomocnika pozwoli na pełną ochronę praw podatnika. Reprezentacja podatników w trakcie kontroli i postępowań podatkowych jest bardzo istotnym polem działalności naszej Kancelarii.

Kluczowe znaczenie ma także występowanie o interpretacje indywidualne dotyczące zdarzenia przyszłego nie zaistniałego już stanu faktycznego oraz prawidłowy opis stanu faktycznego, zadanych pytań i ich oceny prawnej zawartych we wniosku o udzielenie interpretacji dlatego warto udać się po fachową pomoc już na etapie sporządzania wniosku czy planowania przedsięwzięcia.