kontrolapodatkowa.pl

Twój przyjaciel w sporze z fiskusem

Minister finansów planuje zmienić zadania i kompetencje Krajowej Administracji Skarbowej, które będą mogły być wykonywane przez organy z całego kraju. Uzasadnieniem jest usprawnienie obsługi podatników. Kij ma jednak dwa końca i pojawiają się opnie, że może to stanowić ryzyko naruszenia ustawowych przepisów o właściwości urzędów.

Zgodnie z obecnymi regulacjami, wydanie decyzji z naruszeniem przepisów o właściwości miejscowej stanowi przesłankę do stwierdzenia jej nieważności. Dlatego nowa propozycja resortu finansów budzi wątpliwości i może stać się przyczyną sporów z urzędami skarbowymi. 

Co nas czeka

Ustawa z 16 kwietnia 2020r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. 2020, poz. 695) zmieniła art. 11 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, w ten sposób że minister finansów może, w drodze rozporządzenia, określić niektóre zadania Krajowej Administracji Skarbowej (KAS), które mogą być wykonywane na obszarze całego kraju lub jego części przez, odpowiednio:

• dyrektorów izb administracji skarbowej,
• naczelników urzędów skarbowych,
• naczelników urzędów celno-skarbowych,

– niezależnie od terytorialnego zasięgu ich działania, uwzględniając potrzebę właściwej organizacji wykonywanych zadań.

Oceny proponowanych zmian

W założeniu Szefa KAS usprawni to obsługę podatników, którzy będą mogli załatwiać swoje sprawy w dowolnej izbie administracji skarbowej, urzędzie skarbowym czy urzędzie celno-skarbowym. Podobnie, jak dziś na przykład w jednym banku, który posiada oddziały w różnych miastach.  

Zdania co do oceny proponowanego rozwiązania są podzielone.
MF wskazuje, że pozbawienie właściwości miejscowej organów i przyznanie im możliwości wykonywania niektórych zadań na obszarze całego kraju spowoduje łatwiejszy kontakt podatników z KAS i tym samym sprawniejsze i bezpieczniejsze załatwianie spraw w urzędach, co jest wygodne dla wszystkich. Może to również spowodować równomierne rozłożenie zadań pomiędzy urzędami z całego kraju, co skróci czas oczekiwania na rozpatrzenie wniosków. W konsekwencji nowe rozwiązanie może spowodować, że wniosek podatnika będzie rozpoznawany przez urząd skarbowy z innego miasta. W normalnych warunkach mogłoby to stanowić problem, z uwagi na ograniczoną możliwość osobistej wizyty w urzędzie skarbowym. W stanie epidemii proponowane rozwiązanie jest całkiem uzasadnione, szczególnie że obecnie kontakty z urzędnikami odbywają się telefonicznie lub za pomocą e-puapu, a nawet zwykłą pocztą elektroniczną. 

Na chwilę obecną nie jest znany pełen katalog zadań, które zostaną objęte nową regulacją, gdyż aktualnie trwają prace nad rozporządzeniem w tej sprawie. Odejście od właściwości miejscowej nie jest zupełnie nowym rozwiązaniem. Obecnie, na przykład naczelnicy urzędów celno-skarbowego mogą wykonywać kontrolę celno-skarbową na całym terytorium kraju, co w praktyce zdarza się coraz częściej

Wydaje się, że proponowane rozwiązanie jest wygodne dla fiskusa, który zabezpiecza się w ten sposób przed problemami kadrowymi czy organizacyjnymi poszczególnych urzędów i izb.

Tylnymi drzwiami

Należy jednak zwrócić uwagę, że horyzont czasowy proponowanej zmiany zakresu zadań organów nie został w żaden sposób powiązany z obowiązywaniem stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego. Oznacza to, że rozporządzenie ministra finansów w tym zakresie może obowiązywać bez ograniczenia czasowego, również po ustaniu stanu epidemii.

Podsumowanie

Jeżeli  zmiany faktycznie będą polegały na ułatwieniu i przyspieszeniu załatwiania spraw, to są potrzebne. Jeżeli mają być receptą na rozwiązanie problemów organizacyjnych i kadrowych w organach podatkowych, też należy ocenić pozytywnie. Szczególnie, że w najbliższym czasie planowane są redukcje zatrudnienia w całej administracji publicznej. Należy jednak zwrócić uwagę, że nie zmieniły się regulacje dotyczące orzekania (wydawania decyzji) wynikające z Ordynacji podatkowej. Odstępstwa od zasady właściwości miejscowej to zbyt poważne zagadnienia, aby mogły być dokonane – jak proponuje MF – w drodze rozporządzenia. Niezbędne wydaje się przeprowadzenie pełnej procedury legislacyjnej i wprowadzenie przemyślanych zmian ustawowych, z uzyskaniem stanowisk zainteresowanych środowisk. Ostatnio zbyt dużo zmian podatkowych przeprowadzanych jest w pośpiechu i bez zachowania odpowiednich standardów.